Muhkem ve Müteşabih ne demektir?
MUHKEM: Manası açık plan, anlaşılması için açıklamaya ihtiyaç duyulmayan, herkesin anlayabileceği
ayetlerdir. Örnek: Bakara Sûresi (173)
اِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ
الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْز۪يرِ وَمَٓا اُهِلَّ بِه۪ لِغَيْرِ
اللّٰهِۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَٓا اِثْمَ عَلَيْهِۜ اِنَّ
اللّٰهَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿١٧٣
Meal
Allah,
size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah'tan başkası adına kesileni haram kıldı.
Ama kim mecbur olur da, istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü
aşmaksızın yemek zorunda kalırsa, ona günah yoktur. Şüphesiz, Allah çok
bağışlayandır, çok merhamet edendir.
MÜTEŞABİH: Manası kapalı olan, birden çok manaya gelebilen ve açıklamaya
ihtiyaç duyulan ayetlerdir.
Örnek: Fetih Sûresi (10)
اِنَّ الَّذ۪ينَ
يُبَايِعُونَكَ اِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللّٰهَۜ يَدُ اللّٰهِ فَوْقَ اَيْد۪يهِمْۚ
فَمَنْ نَكَثَ فَاِنَّمَا يَنْكُثُ عَلٰى نَفْسِه۪ۚ وَمَنْ اَوْفٰى بِمَا عَاهَدَ
عَلَيْهُ اللّٰهَ فَسَيُؤْت۪يهِ اَجْراً عَظ۪يماً۟ ﴿١٠
Meal
Sana bîat edenler ancak Allah'a bîat etmiş olurlar. Allah'ın eli onların
ellerinin üzerindedir. Verdiği sözden dönen kendi aleyhine dönmüş olur. Allah'a
verdiği sözü yerine getirene, Allah büyük bir mükâfat verecektir.
Bu
ayette geçen Allah'ın eli ifadesi
müteşabihtir. Haşa Allah'ın bizler
gibi organlara ihtiyacı yoktur. Alimler buradaki el ifadesinden Allah'ın gücünün, kudretinin ve
hakimiyetinin anlaşılması gerektiğini ifade ederler.